Haberler

Sporun yararları; 
Hareket sistemi; sporun saÄŸlığa yararlı olduÄŸu tartışılmaz bir gerçektir, fakat sportif bir aktiviteye baÅŸlamak için gerekli olan temel bilgiler genelde yetersizdir. Yani, yaşınıza ve fizik kondisyon düzeyinize uygun spor türünü seçmek önemlidir. Hareket sistemi üzerine sportif aktivitenin çok büyük yararları açıktır. Kas düzeyinde, çalışan kasların tonusunda ve kuvvetinde artış görülür.
-Sportif aktivite eklemlerin doÄŸal geniÅŸlik derecesinin korunmasına ve geliÅŸmesine olanak saÄŸlar, ankiloza (eklemlerin katılaÅŸması) karşı mücadele eder.
-beslenmeyi ve kıkırdakların devinme yeteneklerini kolaylaştırarak eklemlerin en iyi şekilde korunmasını ve bakımını sağlar,
-kemik düzeyinde; kalsiyum tutulmasını kolaylaÅŸtırır, yaÅŸlı insanlarda sıklıkla görülen osteoporose hastalığına karşı mükemmel bir korunma aracıdır.
-kas tonusunun iyileÅŸmesi sayesinde; sportif aktivite kalça, dizler ve özellikle omurga düzeyindeki aÄŸrıların önüne geçilmesine olanak saÄŸlar,
-bel aÄŸrılarına karşı en iyi ilaçtır fakat, ÅŸayet omurganızın durumuna salık verilmeyen sporları ya da kötü jimnastik hareketleri yaparsanız, zararlı da olabilir,
Kalp-damar sistemi; salık verilmeyenler hariç, düzenli antrenmanlar kalp-damar sisteminin iÅŸlevi üzerine yararlı etkilere sahiptir; kas yapıda olan kalp, kasılma kapasitesini yükseltir ve büyük bir etkinlik gücüne ulaşır, böylece kan organizmanın dokularına en iyi bir ÅŸekilde dağılım gösterir. DiÄŸer taraftan fizik aktivite iki önemli kalp-damar hastalıkları risk faktörüne karşı etkili biçimde mücadele eder; arteriyel hipertansiyonu düÅŸürür, aterosikleroza karşı en iyi ilaçtır; dolaşımı iyileÅŸtirir ve sporcunun beslenmesine dikkatini zorunlu kılar; böylece, damar sistemi üzerine zararlı etkileri çok iyi bilinen, alkol ve sigara gibi toksik etkileri olan maddelerden uzak durulur.
Özetle;
-kalbin çalışma sistemini düzenler, efektif ve ekonomik çalıştırır,
-periferik damar direnci azalacağından kalp üzerindeki yük kalkar,
-hipertansiyon düzelir,
-dolaşım hızlanır, bundan dolayı metabolik artıkların atılımı kalaylaşır,
-pulmoner oksijenasyon yeteneÄŸi artar
Dış görünüm; spor bedeni geliÅŸtirir ve belli bir görünüÅŸ saÄŸlar, fakat zayıflatmaz. Terleme ile kilo kaybı düÅŸünülmemelidir, ter ile kaybedilen su daha sonra geri alınır. Fizik aktivite sellülite karşı etkili mücadele yöntemidir, kasları uyumlu hale getirir, aşırı kilo alımına yol açmaz (eÄŸer body-building ile uÄŸraÅŸmıyorsanız).
Psikolojik yararlar; bu etkiler uygulanan spor türüne baÄŸlıdır ki bunlar en az fizik etkiler kadar önemlidir. Spor;
-kendine güveni uyandırır, hırsı artırır,
-heyecanı ve stresi azaltır,
-bedenin bilincine varılır, seksüel yaÅŸamın düzenine katkı saÄŸlar,
-beynin daha iyi oksijenlenmesi sayesinde, zekasal etkinliÄŸi yükseltir,
-gurup düÅŸüncesi, bireyler arasında iliÅŸkiler, karşılıklı olarak saygı kavramı geliÅŸir,
-zevk alma duyusu gelişir; bu beyinden salgılanan hormonlar ile olur; endorfinler; aile ve mesleki kaygılardan kurtulmaya olanak sağlar.
Sporun zararları;
Sıklıkla, sporun saÄŸlığı bozan bir çok faktörün kaynağı olduÄŸu unutulur. Sporun yararlarını bir tarafa koyarak, “hasta olmak istiyorsanız spor yapın” da diyebiliriz.
Yılda milyona yakın ölümün spordan kaynaklandığı tahmin edilir. Ölümler yalnızca, otomobil yarışçıları ya da alpinistler gibi üst düzey sporcuların ÅŸaşırtıcı kazalarından kaynaklanmaz. Ölümlerin çoÄŸu yetersiz hazırlanma yanlışlıklarından da kaynaklanır; güneÅŸ altında tenis oynamak, çok yoÄŸun bir koÅŸu sonrası ya da yüzerek gereÄŸinden fazla kuvvetine güvenerek plajdan çok uzaklara açılma sonrası kramp girmesi nedeniyle boÄŸulmaların görülmesi
Spora baÅŸlarken mutlaka çok dikkatli olunmalı ve hekimin öÄŸütleri göz önüne alınmalıdır. Kırk yaşından sonra, saÄŸlıklı olsanız bile, özellikle kardiyak yıkımlardan sakınmak için düzenli olarak hekim kontrolünden geçmek gerekir. Spora baÄŸlı kazalar ve sonuçlarını   4 guruba ayırabiliriz; kalp-damar bozuklukları, travmatik sorunlar, hareket sisteminde aşırı iÅŸlevsel sorunlar ve dopinge baÄŸlı sorunlar.
1. Hareket sistemi üzerine: hareket sisteminde görülen rahatsızlıklar çok fazladır fakat ağır bir sorun deÄŸildirler. Önem derecesine göre sıralayacak olursak;
Kas tutuklukları; bu sonunlar, aşırı bir çalışma sonrası kaslarda biriken aşırı toksinlerin, özellikle laktik asitin birikmesinden kaynaklanır. Bu olay çalışmadan 24 saat sonra baÅŸlar ve 2-3 gün kadar sürebilir. Bu durum da çok su içmeli ve kaslara yumuÅŸatıcı pomadlar sürülmelidir. Sauna ya da sıcak bir banyo iyi bir etki saÄŸlayabilir.
Kasılma; istemsiz kas kasılmalarıdır, refleks bir reaksiyondan, aşırı uzamadan ya da eklem travmasından kaynaklanırlar. Olayın durumuna göre kas üzerine buz ya da tersine, sıcak banyo ve masaj uygulanır.
Uzama; kas liflerinin gerilmesine neden olan, kasın elastikiyet sınırının aşılmasıdır. Bu durumda zorunlu olarak tüm masajlardan kaçınmak ve liflerin toparlanması için 10 gün beklemek gerekir.
Lif kopması; belirli sayıda kas liflerinin yırtılmasından kaynaklanır ve beraberinde kas düzeyinde bir iç kanama görülür. Masaj sakıncalıdır, iyileÅŸme en az bir ay sürer.
Yırtık; kasın yırtılması çok ağır bir tablo oluÅŸturur. Cerrahi bir giriÅŸim gerektirir.
Tendinit; sporcularda sıklıkla görülür. Genellikle aÅŸil tendonunda, pubisde, diz kapağında, uyluk addüktörlerinde ve dirsekte odaklanırlar (tenisçi dirseÄŸi). Tendinitler bazen tüm sportif aktivitelerin bir süre kesilmesini zorunlu kılar.
2. Kalp-damar sistemi üzerine; kalbin, saygı gösterilmesi gereken sınırlarının bilinmesi gerekir. Bu tür riskler özellikle; uzun süreden beri spor yapmayan, hiçbir ön hazırlığı olmayan, akÅŸam karar verip sabah baÅŸlayan, kırk yaÅŸ üzeri yetiÅŸkinlerde ortaya çıkmaktadır.
Çok anlamlı bir örnek squaç’ tır ve görünmediÄŸi kadar çok ÅŸiddetli bir spordur. Tenis ve koÅŸu da, özellikle güneÅŸ altında uygulandıkları zaman, bazen tehlikeli sporlar olarak ortaya çıkarlar.
Sigara içmek ya da önemli bir fizik aktiviteden sonra saunaya girmek gibi yanlışlardan da kaçınmak gerekir.
3.Doping;
Yıllardan beri doping sorunu kaygı verici boyutlara ulaÅŸmıştır, 1988’ de Seul Olimpiyatlarında Ben Johnson’ un altın madalyasının geri aalındığı hatıralardadır. Doping olarak kullanılan ürünlerin listesi hayli kabarıktır, özellikle yapay olarak performansta iyileÅŸme saÄŸlayan anabolizanlar ön sırayı almaktadır. Bunlar çoÄŸunlukla vitaminler gibi psikolojik etkiye sahiptirler. Üstelik, düÅŸüncesizce bu riski göze alan sporcuların yaÅŸam ve saÄŸlıkları için gerçek bir tehlike oluÅŸtururlar.
Anabolizanlar; bunlar hormonlardır, erkek testosteronu olarak takdim edilirler. YoÄŸun bir antrenmanı uygulamak koÅŸuluyla önemli ölçüde kas kitlesini artırırlar. Kaslarda kitle artışı görülse bile tendonların üzerine hiçbir etkileri yoktur, kasın kasılma kuvveti tarafından kopmalar olabilir.
Anabolizanlar bazen tehlikeli tendon kopuklarına yol açmaktadırlar. Bunun yanında, kadınlarda geri dönüÅŸümü olmayan erkekleÅŸme, seksüel yaÅŸam bozuklukları, bazen kanser (özellikle prostat kanseri) gibi çok ağır tabloların kökenini oluÅŸtururlar.
Amfetaminler; en çok bilinen ürünlerdir, uyarıcı ilaçlardır. Açlık duygusunu, özellikle yorgunluk hissini yatıştırırlar. Yarışma esnasında öfori saÄŸlarlar ve sporcu kendisini yenilmez hisseder. Fakat, uzun sürede önemli psikolojik bozukluklara yol açarlar, özellikle kiÅŸi sürekli olarak hallisünasyonlar ile karşı karşıya kalır.
Kortikoidler; strese karşı mücadeleye ve çabuk toparlanmaya olanak saÄŸlarlar. Fakat, hormonal sistemi tamamen bozarlar, kas ve tendon düzeyinde ağır yaralanmalara yol açarlar, bazen diyabete neden olurlar ya da kullanımlarından uzun yılar sonra osteoporoza yol açarlar.
Kardiyak uyarıcılar; uzun zamandır, yarışma öncesi eritrosit enjeksiyonu, özellikle dayanıklılık sporlarında destekleyici rol oynadığı sanıldı. Oysa, bu doping tamamen etkisizdir ve günümüzde terk edilmiÅŸtir. Kardiyak tonik olarak bilinen ünlü efedrin bir çok öksürük ÅŸurubu ve burun damlası gibi ilaçlarda bulunur. Kafeinin aşırı tüketimi yasaktır, fakat yinede kontrole yakalanmamak için 6-8 fincan içilebilir.
Medikal kontrol; sportif bir aktiviteye baÅŸlamadan önce medikal bir kontrolün yapılması kaçınılmazdır. Bu kontrol özel bir merkezde yapılmalıdır. Bu kontrolün amacı, genel olarak bir sporu yapmaya ya da belli bir spor için olası yasaklı durumların varlığını saptamayı amaçlar. Bu durum EKG, kardiyak enzimler, röntgen ve hastanın muayenesi ile araÅŸtırılır.
Kesin yasaklı durumlar;
-yeni geçirilmiÅŸ miyokard infarktüsü
-tipik göÄŸüs aÄŸrısı
-konjenital kardiyopati (doğuştan kalp hastalığı)
-kardiyomiyopati (kalp kasının kasılma özelliÄŸinin azalması)
-akut perikardit (kalp zarının iltihabi hastalığı), miyokardit (kalp kasının iltihabi hastalığı),
-kalp ritim ve iletim bozuklukları
Göreceli yasaklı durumlar;
-miyokard infarktüsü; yeterli bir aradan sonra (en az 6 ay) ılımlı egzersizi engellemez, fakat yarışma yasaktır,
-kalp ritim bozuklukları (hastanın takibi gerekir),
-göÄŸüs aÄŸrısı (EKG ve kardiyak enzimler normal, atipik göÄŸüs aÄŸrısı olursa spor yapılabilir),
-orta derece arteriyel hipertansiyon (yüksek hipertansiyon yasak) ,
-tansiyonu düÅŸük olanlar ya da efor testinde tansiyonu yükselmeyenler
Bu incelemelerden sonra, hekim size yapabileceÄŸiniz sporu önerecektir. Mesela, kulak aÄŸrınız var ise suya dalmanız yasaklayacaktır.

Aerobi Egzersizinin Yararları
DiÄŸer yararları yanında, en önemli yararları kalp-damar sistemi üzerinedir;
-duraÄŸan bir yaÅŸam sürenler, hareketli bir yaÅŸam sürenlere göre 6 kez daha fazla kardiyak rikse sahiptirler,
-kan “kötü” kolesterol düzeyi azalır, “iyi” kolesterol düzeyi artar,
-vücut yağı kontrol edilir (kuvvet antrenmanı ile birlikte aerobik egzersiz ve özel diyet vücut yağını azaltır),
-vücudun direncini yorgunluÄŸa ve fazla enerji gerektiren iÅŸlere karşı artar,
-kasların formu ve yaÄŸsız vücut kitlesini artar,
-tansiyon düÅŸer ve iyi bir uyku düzeni saÄŸlanır,
-vücudun genel direnci artar,
-kemik, tendon ve ligamentleri güçlenir,
-yüksek bir emosyonel denge ve pozitif görüÅŸ açısı oluÅŸur.
Uzun süreli çalışmalar sonucunda, her 10 yılda bireyin genel form düzeyi % 8-9 oranında azalmakta olduÄŸu gözlenmiÅŸtir. Aktif insanlarda bu oran % 4’ tür. Antrenmanlı bireylerde düÅŸüÅŸ oranı % 2’dir (veya daha az ). Fazla kilo ve beden yaÄŸlarından sakınıldığında, dinçlikte azalma minimize olur. Dr. Paul Davis dinçlikteki azalmada en önemli faktörün vücuttaki yaÄŸ oranının yükselmesi olduÄŸunu açıklar.
Kalp-damar sisteminin antrenmanı, maksimal kardiyak frekansın %60-90 arası, aerobi ortamdaki koÅŸular ile saÄŸlanır, kuvvet antrenmanları ya da diÄŸer anaerobik ortamdaki antrenmanların sisteme katkıları çok azdır ya da yoktur.

-ALINTI-

SAYGILARIMLA

MÄ°LLÄ° ANTRENÖR: SEFER GÜNEÅž

GSM: 0543 504 3454